အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှတင်သွင်းလျက်ရှိသောကုန်စည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၃ ဘီလီယံကျော်ရှိပြီး၊ လက်ရှိအကောက်ခွန် ၅ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းအတွင်း သက်ရောက်လျက်ရှိသည့်ကုန်စည် ၅၅ ရာခိုင်နှုန်းအား အကောက်ခွန်လျှော့ချခြင်း သို့မဟုတ် ပယ်ဖျက်ခြင်းများပြုလုပ်ရန် စဉ်းစားနေကြောင်း Reuters သတင်းဌာနက မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့က ဖော်ပြသည်။
အဆိုပါဆောင်ရွက်ချက်သည် ဧပြီလ ၂ ရက်မှစတင်၍ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ ကောက်ခံရန် ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော တန်ပြန်သွင်းကုန်ခွန်များ(reciprocal tariffs)မှ အိန္ဒိယ၏တင်ပို့ကုန် ၆၆ ဘီလီယံ၏ ၈၇ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိခိုက်မှုလျှော့ချရန်ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ နယူးဒေလီ၏အကဲဖြတ်ချက်အရ ပုလဲ၊ ဓာတ်ဆီနှင့် ရေနံထွက်ပစ္စည်းများ၊ စက်ယန္တရားများ၊ ဘွိုင်လာများနှင့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများတွင် ၆ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ အကောက်ခွန်တိုးမြှင့်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။
ဆေးဝါးနှင့်မော်တော်ယာဉ်တင်ပို့ကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁ ဘီလီယံခန့်သည် အမေရိကန်၏တန်ပြန်သွင်းကုန်ခွန်များ (reciprocal tariffs)များကြောင့် အကြီးမားဆုံးထိခိုက်နိုင်သည့်ကဏ္ဍများဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ အသား၊ ပြောင်း၊ ဂျုံနှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းများ(လက်ရှိအကောက်ခွန် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း)အား အကောက်ခွန်လျှော့ချမည်မဟုတ်သော်လည်း ဗာဒံစေ့၊ ပစ္စတာစေ့၊ အုတ်ဂျုံနှင့် quinoa(ကွင်းနိုးအစားထိုးအာဟာရဂျုံ)တို့တွင် အကောက်ခွန်လျှော့ချနိုင်ကြောင်း သိရသည်။ ထို့အပြင် အိန္ဒိယသည် လက်ရှိ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ရှိသော မော်တော်ယာဉ်အကောက်ခွန်များကို အဆင့်လိုက်လျှော့ချရန် ဆွေးနွေးသွားမည်ဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။
အမေရိကန်လက်ထောက်ကုန်သွယ်ရေးကိုယ်စားလှယ် Brendan Lynch ဦးဆောင်သော ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် အိန္ဒိယသို့လာရောက်၍ ကုန်သွယ်ရေးကိစ္စများ ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ အိန္ဒိယ၏ကုန်သွယ်ရေးအတွင်းဝန် Sunil Barthwal က "အမေရိကန်ကို ကုန်သွယ်ရေးမိတ်ဖက်အဖြစ် မဆုံးရှုံးလိုသော်လည်း နိုင်ငံတော်၏အကျိုးစီးပွားကိုတော့ လျှော့ပေးမည်မဟုတ်" ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး Howard Lutnick က အိန္ဒိယအား "အကောက်ခွန်လျှော့ချမှုတွင် ရဲရဲတင်းတင်းဆုံးဖြတ်ရန်" တိုက်တွန်းခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
Carnegie Endowment for International Peace မှ ကျွမ်းကျင်သူ Milan Vaishnav ကမူ အမေရိကန်လိုလားသော အကောက်ခွန်လျှော့ချမှုများကို အိန္ဒိယက လိုက်လျောနိုင်မည်ဟု မယုံကြည်ကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ အကယ်၍ အပြန်အလှန် အကောက်ခွန်များကျင့်သုံးပါက အငြင်းပွားဖွယ်ရာထုတ်ကုန်များအတွက် အင်ဒိုနီးရှား၊ အစ္စရေးနှင့် ဗီယက်နမ်တို့ကဲ့သို့သော အခြားတင်ပို့သူများ အကျိုးအမြတ်ရရှိနိုင်ကြောင်း သိရသည်။
အမေရိကန်-အိန္ဒိယကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်အတွက် နှစ်ဖက်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များ လတ်တလောဆွေးနွေးလျက်ရှိရာ ဧပြီလ ၂ ရက်နေ့တွင် စတင်သက်ရောက်ဖွယ်ရှိသည့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ တန်ပြန်သွင်းကုန်ခွန်(reciprocal tariffs)သည် ကဏ္ဍအလိုက် သို့မဟုတ် အမျိုးသားအဆင့်အကောက်ခွန်အဖြစ် ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်မည်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်းသိရှိနိုင်ရန် အသေး စိတ်မေးမြန်းနေသော်လည်း၊ အမေရိကန်အဖွဲ့ဘက်မှ မည်သည့်အချက်အလက်မျှမပေးဘဲ သဘောတူညီချက်၏ အတိုင်းအတာ (scope of the deal)ကိုသာ ဆွေးနွေးလျက်ရှိကြောင်း The Indian Express သတင်းတွင် ယခုလ ၂၈ ရက်က ဖော်ပြထားသည်။
အဆိုပါအချက်သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ မော်တော်ယာဉ်၊ ဝီစကီ နှင့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍများတွင် စျေးကွက်ဝင်ရောက်နိုင်မှုပိုမိုရရှိရန် သဘောတူညီချက်အပြီးသတ်ချုပ်ဆိုနိုင်ရေး အရှိန်အဟုန်ဖြင့်ဖိအားပေးမည့် နည်းဗျူဟာတစ်ရပ်ဖြစ်နိုင်ကြောင်း အိန္ဒိယအရာရှိများက စိုးရိမ်မကင်းဖြစ်နေကြကြောင်း သိရသည်။
အိန္ဒိယအစိုးရအရာရှိတစ်ဦးက “အိန္ဒိယဘက်မှ တန်ပြန်ခွန်စနစ်အကောင်အထည်ဖော်မှုအစီအစဉ်များကို ရှင်းလင်းစွာသိရှိလိုသော်လည်း၊ အမေရိကန်ဘက်မှ နိုင်ငံရေးအရခန့်ထားသော ကိုယ်စားလှယ်များက အသေးစိတ်မျှဝေခြင်းမရှိပါ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် “လက်ရှိဆွေးနွေးမှုများသည် သဘောတူညီချက်လုပ်ငန်းစဉ်များ(Terms of Reference-ToR)ကိုသတ်မှတ်ရန် အာရုံစိုက်နေပြီး၊ ဧပြီ ၂ ရက်တွင်စတင်မည့် တန်ပြန်ခွန်များဖြင့် အိန္ဒိယအား ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်ကို အမြန်လက်မှတ်ရေးထိုးရန် ဖိအားပေးမည့်လက္ခဏာဖြစ်နေသည်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းဖွင့်ဟပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေဖြင့် နိုင်ငံအဆင့်၊ ကုန်ပစ္စည်းအဆင့် သို့မဟုတ် အကောက်ခွန်မဟုတ်သော အဟန့်အတားများ (non-tariff barriers)ဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံအား ထိခိုက်စေနိုင်ပြီး၊ အဆိုပါအချက်များကြောင့် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုဆက်ဆံရေးကို ပိုမိုရှုပ်ထွေးစေနိုင်ကြောင်း Goldman Sachs ၏အစီရင်ခံစာမှ သတိပေးထားကြောင်း သိရသည်။
Source: 1. The Reuters, Exclusive: India eyes tariff cut on more than half of US imports to shield its exports, sources say, March 25, 2025
2. The Indian Express, India seeks clarity on reciprocal tariffs but US holds back, March 28, 2025
(ကောင်းထွဋ်အောင်၊ စီးပွားရေးသံမှူး၊ ကော်လ်ကတ္တားမြို့)
