အိန္ဒိယအောက်လွှတ်တော်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ လက်ဖက်ခြောက်တင်သွင်းမှုနှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းချက်တစ်ရပ်ကို စီးပွားရေးနှင့်စက်မှုဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စု ဒုတိယဝန်ကြီးဂျီတင်ပရာဆာဒါ(Jitin Prasada)က ဖြေကြားရာတွင် ၂၀၂၃-၂၄ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း အိန္ဒိယ၏ စုစုပေါင်းလက်ဖက်ခြောက်တင်သွင်းမှုမှာ ကီလိုဂရမ် ၂၅ ဒသမ၂၁ သန်း(တန်ဖိုးအမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၃ ဒသမ ၃၀ သန်း) ရှိခဲ့ပြီး ၎င်းမှာ နိုင်ငံ၏စုစုပေါင်းလက်ဖက်ခြောက်ထုတ်လုပ်မှုကီလိုဂရမ် ၁၃၈၂ ဒသမ ၀၃ သန်း၏ ၁ ဒသမ ၈၂ ရာခိုင်နှုန်းမျှသာဖြစ်ကြောင်း စာဖြင့် ရေးသားဖြေကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ လက်ဖက်ခြောက်တင်သွင်းမှုများကို အဓိကအားဖြင့် ရောစပ်အသုံးပြုရန်နှင့် ပြန်လည်တင်ပို့ရန်အတွက် အသုံးပြုခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ဖက်ခြောက်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့(Tea Board)မှ နိုင်ငံအတွင်းသို့တင်သွင်းသော လက်ဖက်ခြောက်များနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အစီအမံများဆောင်ရွက်ထားကြောင်း ပြောကြားရာတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၁၁ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် အမိန့်ညွှန်ကြားချက်တွင် "ပြည်ပမှ တင်သွင်းသော လက်ဖက်ခြောက်များကို ဒေသဆိုင်ရာအညွှန်း(GI)လက်ဖက်ခြောက်များနှင့် ရောစပ်ခြင်းမပြုရန်" ပါရှိကြောင်း၊ အကယ်၍ ရောစပ်ပါက နောက်ဆုံးထွက်ရှိလာသော ကုန်ချောပစ္စည်းကို GI လက်ဖက်ခြောက်အဖြစ် ကြေညာခွင့်မရှိကြောင်း ထည့်သွင်းဖော်ပြထားသည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ 

ထို့အပြင် ထုပ်ပိုးသူများအတွက်လည်း ညွှန်ကြားချက်များ ထုတ်ပြန်ထားပြီးဖြစ်ကာ ရောစပ်ထားသော လက်ဖက်ခြောက်၌ တင်သွင်းကုန်ပစ္စည်းများပါဝင်ကြောင်း ကုန်ပစ္စည်းထုပ်ပိုးမှုအညွှန်းတွင် ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြရန် လိုအပ်ကြောင်း သိရသည်။ 

တင်သွင်းသူများနှင့် တင်ပို့သူများအား လက်ဖက်ခြောက်တင်သွင်းခြင်း သို့မဟုတ် တင်ပို့ခြင်းမပြုမီ လက်ဖက်ခြောက်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့၏ လက်ဖက်ခြောက်ကောင်စီဝက်ဘ်ပေါ်တယ်(Tea Council Portal)မှ အတည်ပြုလက်မှတ်(clearance certificate)ကို မဖြစ်မနေရယူရန်နှင့် လက်ဖက်ခြောက်ထုပ်ပိုးမှုတွင် မူလထွက်ရှိရာဒေသကို ရှင်းလင်းစွာဖော်ပြရန် ညွှန်ကြားထားကြောင်း ၎င်းက ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။ 

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ကင်ညာနိုင်ငံမှ လက်ဖက်ခြောက်အများဆုံးတင်သွင်းသည့် နိုင်ငံဖြစ်ပါသလား ဟူသောမေးမြန်းချက်ကို ဖြေကြားရာတွင်၊ အိန္ဒိယသည် ကင်ညာမှ လက်ဖက်ခြောက်အများဆုံးတင်သွင်းသူမဟုတ်ဘဲ၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ကင်ညာ၏ စုစုပေါင်းလက်ဖက်ခြောက်တင်ပို့မှု၏ ၂ ဒသမ ၈၃ ရာခိုင်နှုန်းသာတင်သွင်းခဲ့ကြောင်း ဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

လက်ဖက်ခြောက်ထုတ်လုပ်မှုကို ကာကွယ်ရန်နှင့် မြှင့်တင်ရန် အစိုးရမှဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် အစီအမံများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ သီးခြားမေးခွန်းတစ်ရပ်ကို ဖြေကြားရာတွင်၊ "လက်ဖက်ခြောက်ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့်မြှင့်တင်ရေးအစီအစဉ်(Tea Development and Promotion Scheme)" ကို Tea Board မှတစ်ဆင့် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း ဝန်ကြီးက ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

အခြားမေးခွန်းတစ်ရပ်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့လက်ဖက်ခြောက်ထုတ်လုပ်မှု၏ ၂၁ ရာခိုင်နှုန်းကိုထုတ်လုပ်ပြီး၊ ကမ္ဘာ့တင်ပို့မှု၏ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ဒုတိယအကြီးဆုံးထုတ်လုပ်သူနှင့် စတုတ္ထအများဆုံးတင်ပို့သူဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

၂၀၂၁-၂၂ ဘဏ္ဍနှစ်မှ ၂၀၂၃-၂၄ ဘဏ္ဍာနှစ်အထိ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏လက်ဖက်ခြောက်ထုတ်လုပ်မှုသည် နှစ်အလိုက်စုစုပေါင်းတိုးတက်မှု (CAGR) ၁ ဒသမ ၃၉ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ကီလိုဂရမ် ၁၃၈၂ ဒသမ ၀၃ သန်းတိုးတက်ခဲ့ပြီး၊ အဆိုပါကာလတူတွင် တင်ပို့မှုသည် CAGR ၁၃ ဒသမ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ကီလိုဂရမ် ၂၆၀ ဒသမ ၇၁ သန်းရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ 

၂၀၂၄-၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်(ဧပြီလမှ ဇန်နဝါရီလအထိ)ကာလအတွင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းလုံးရှိ ပျှမ်းမျှလက်ဖက်ခြောက်လေလံဈေးနှုန်းသည် ၁ ကီလိုဂရမ်လျှင် ရူပီး ၂၀၃ ဒသမ ၁၅ ဖြစ်ပြီး၊ ယခင်နှစ်ကာလတူနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ၂၀ ဒသမ ၃၉ ရာခိုင်နှုန်းတိုးတက်မှုရှိခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ဖြည့်စွက်ပြောကြား ခဲ့သည်။ 

သို့ပါ၍ အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေဖြင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လက်ဖက်ခြောက်ကို ဒုတိယအကြီးဆုံးထုတ်လုပ်သူနှင့် စတုတ္ထအများဆုံးတင်ပို့သူဖြစ်ကာ ၂၀၂၃-၂၄ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း စုစုပေါင်းလက်ဖက်ခြောက်တင်သွင်းမှုကီလိုဂရမ် ၂၅ ဒသမ၂၁ သန်း(တန်ဖိုးအမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၃ ဒသမ ၃၀ သန်း)ရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းမှာ နိုင်ငံ၏စုစုပေါင်းလက်ဖက်ခြောက်ထုတ်လုပ်မှု၏ ၁ ဒသမ ၈၂ ရာခိုင်နှုန်းမျှတင်သွင်းခဲ့ကြောင်းနှင့် လက်ဖက်ခြောက်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့(Tea Board)အနေဖြင့် ဒေသဆိုင်ရာအမှတ်အသား(GI)ဖော်ပြချက်အပါအဝင် ထုပ်ပိုးမှုဆိုင်ရာ ကုန်အညွှန်းအမှတ်အသားများဖော်ပြမှုအပေါ် အထူးကြပ်မတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါ သည်။

Source:         The Hindu Businessline, India imports 1.82% of country’s total tea production in 2023-24, March 25, 2025

(ကောင်းထွဋ်အောင်၊ စီးပွားရေးသံမှူး၊ ကော်လ်ကတ္တားမြို့)