၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း လက်မှတ်ရေးထိုးသွားမည့် ထိုင်း-ဥရောပသမဂ္ဂလွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် ဥ‌ရောပသမဂ္ဂတို့အကြား လက်ရှိကုန်သွယ်မှုထက် နှစ်ဆတိုးတက်မှုရှိလာနိုင်ကြောင်း လွတ်လပ်သောနိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးပညာရှင် Mr. Somjai Phagapha-svivat က သုံးသပ်ထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်၏ အရေးပါသော ပထမအဆင့်ဖြစ်သည့် မိတ်ဖက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးသဘောတူစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့်ညှိနှိုင်းမှုများကို ဥရောပသမဂ္ဂက ရပ်ဆိုင်းထားခဲ့ပါကြောင်း၊ မိတ်ဖက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးသဘောတူစာချုပ်အရ ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ် ရေးသဘောတူစာချုပ်တစ်ခုသို့ ဝင်ရောက်မည့် မည်သည့်နိုင်ငံမဆို လွတ်လပ်သော လူအခွင့်အရေးကို ဆုပ်ကိုင်ထားသည့် ဒီမိုကရေစီရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြုလုပ်ပြီးနောက် ဥရောပသမဂ္ဂက ဆွေးနွေးမှုများကို ပြန်လည်စတင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုင်း-ဥ‌ရောပသမဂ္ဂလွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုများကို အရှိန်မြင့်လာစေသည်မှာ အမေရိကန်သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ ကုန်သွယ်ရေးမူဝါဒ များကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း  Mr. Somjai Phagaphasvivat က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် ဥရုဂွေး၊ ပါရာဂွေး၊ အာဂျင်တီးနားနှင့် ဘရာဇီးနိုင်ငံတို့အကြား လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုများသည် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကြာမြင့်နေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ထရမ့်မူဝါဒများမှ ဖိအားများကြောင့် ဥရောပ သမဂ္ဂနှင့် အဆိုပါနိုင်ငံများအကြား ညှိနှိုင်းမှုများကို အရှိန်မြင့်တက်စေပြီး အမေရိကန်အပေါ် မှီခိုနေမှုကို လျော့နည်းစေရန်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဥ‌ရောပသမဂ္ဂနှင့် လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ် ညှိနှိုင်းမှုကြာရှည်နေရခြင်းမှာ ယင်းကဲ့သို့သောသဘောတူညီစာချုပ်များရှိသည့် နိုင်ငံများဖြစ်သည့် ဗီယက်နမ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက အကျိုးကျေးဇူးမရှိသောကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ပြင် လွတ်လပ်သောကုန်သွယ် ရေးသဘောတူစာချုပ်ဆိုင်ရာ ကုန်ကျစရိတ်များကြောင့်လည်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံသည် သဘောတူစာချုပ်ကို ချဉ်းကပ်ခြင်းမှာ အကျိုးကျေးဇူးအပေါ် ဦးစားပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဆုံးရှုံးမှုအလားအလာများကိုလည်း ခံနိုင်ရည်ရှိရန်ဖြစ်ကြောင်း၊ စာချုပ်ပါ နှစ်ဖက်လုံးတွင် အမြတ်၊ အရှုံးရှိလာနိုင်ရာ မျှတသောနည်းလမ်းကိုရရှိခြင်းဖြင့် အောင်မြင်သောစာချုပ်ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း ဖြည့်စွက်သုံးသပ်ထားပါသည်။

လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးပါက သွင်း ကုန်အခွန်များသည် အဆုံးသတ်သွားမည်ဖြစ်ရာ အပြန်အလှန်ကုန်သွယ်မှုသည် သိသိသာသာမြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း၊ ယင်းအပြင် ဥရောပသမဂ္ဂ၏အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ၂၇ နိုင်ငံသို့ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကုန်သွယ်မှုပမာဏကို တိုးချဲ့နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဥရောသမဂ္ဂသို့ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်သည် ၈ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပြီး ကုန်သွယ်မှုပိုငွေဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိကြောင်း၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွင် ဥရောပသမဂ္ဂ၏ထိုင်းနိုင်ငံတွင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုစုစုပေါင်း၏ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပါကြောင်း၊ သဘောတူ စာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးပါက ကုန်သွယ်မှုသည် နှစ်ဆမြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း၊ အာဆီယံလွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှုဧရိယာကြောင့် အရှေ့တောင်အာရှသို့ တင်ပို့မှု သည် ၈ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၉ ရာခိုင်နှုန်းအကြား မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း Mr. Somjai က ဖြည့်စွက်သုံးသပ်ထားပါသည်။

လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်ကြောင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလည်း မြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံတွင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားသည့် နိုင်ငံများသည် ထိုင်းနိုင်ငံကို ထုတ်လုပ်မှုအခြေစိုက်အဖြစ် အသုံးချနိုင်ပြီး ဥရောပသမဂ္ဂဈေးကွက်သို့မတင်ပို့မီ ၎င်းတို့ထုတ်ကုန်များအတွက် ပင်ရင်းနိုင်ငံဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုးထားသော ဗီယက်နမ်၌ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသည့်နိုင်ငံများသည် ဥရောပသမဂ္ဂသို့တင်ပို့ရန် ဗီယက်နမ်ပင်ရင်းထုတ်ကုန်အဖြစ် အရည်အသွေးပြည်မီရန် ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ဆင်တူပါကြောင်း၊ ထိုင်း-ဥရောပသမဂ္ဂလွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ် သည် ဥရောပသမဂ္ဂက လက်ခံသောစံနှုန်းများနှင့်ကိုက်ညီစွာ တင်ပို့ရသောကြောင့် ထိုင်းထုတ်ကုန်များ၏ နည်းပညာဆိုင်ရာစံနှုန်းများကိုလည်း မြှင့်တင်ပေးနိုင်ကြောင်း၊ ဥရောပသမဂ္ဂသွင်းကုန်များစံနှုန်းမူဘောင်ဖြစ်သော Carbon Border Adjustment Mechanism နှင့်လည်း ကိုက်ညီသောထုတ်ကုန်စံနှုန်းများကို မြှင့်တင်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝိုင်နှင့် အချို့သော စိုက်ပျိုးရေးထုတ်ကုန်များအတွက် အကျိုးကျေးဇူးမရှိစေပါကြောင်း၊ သို့သော် ပင်လယ်စာကဲ့သို့သော ထုတ်ကုန်များတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်မှုဆိုင်ရာ ကောင်းကျိုးများရရှိနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ထားပါသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် နိုင်ငံ ၂၃ နိုင်ငံနှင့် လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်များ လက်မှတ်ရေးထိုးထားပါကြောင်း၊ ယခုနှစ်အတွက်  ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်တိုးတက်မှုမျှော်မှန်းချက်သည် ၄ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သည်ဟု ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ဥရောပသမဂ္ဂသည် ကမ္ဘာ့ဒုတိယစီးပွားရေးအကြီးဆုံးနှင့် ဝယ်ယူမှုစွမ်းအားမြင့်မားသော နိုင်ငံ ၂၇ နိုင်ငံပါဝင်သည့် ဈေးကွက်ကြီးတစ်ခုဖြစ်သဖြင့် ထိုင်း-ဥရောပသမဂ္ဂလွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်သည် နှစ်ဖက်လုံး၏ ဦးစားပေးဖြစ်သဖြင့် တတ်နိုင်သမျှ မြန်မြန်အပြီးသတ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ဥရောပသမဂ္ဂသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏အဆင့် ၄ ရှိသော ကုန်သွယ်ရေးမိတ်ဖက်ဖြစ်ခဲ့ပြီး နှစ်ဖက်ကုန်သွယ်မှုသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၃.၅ ဘီလီယံရှိခဲ့ကြောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် ဖိလစ်ပိုင်တို့ခံစားလျက်ရှိသည့် ဥရောပသမဂ္ဂ၏ Generalized System of Preferences ကို ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှစ၍ မရရှိတော့ရာ ယခုလွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်မှ ကုန်သွယ်မှုတိုးချဲ့နိုင်ခြင်းနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအခွင့်အလမ်းများအပြင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ယှဉ်ပြိုင်နိုင်မှုကိုပါ တိုးမြှင့်စေမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ ဗီယက်နမ်နှင့် စင်ကာပူတို့သည် ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်ရှိထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်သည် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို ဆွဲဆောင်နိုင်သကဲ့သို့ နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများနှင့်ကိုက်ညီသော ပြည်တွင်းလုပ်ထုံးလုပ်နည်းစံနှုန်းများကို ချမှတ်ရန် တွန်းအားဖြစ်လာစေမည်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းကုန်သွယ်ရေးကိုယ်စားလှယ် Ms. Nalinee Taveesin က ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။         

Source: www.bangkokpost.com

(သီတာဝင်း၊ စီးပွားရေးသံမှူး၊ ဗန်ကောက်မြို့)