မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် သံရုံးက ထုတ်ပြန်သည့် အစီရင်ခံစာတွင်လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသော နိုင်ငံခြားငွေပြတ်လပ်မှုသည် အိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် မြန်မာကြား နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုကို ဆိုးရွားစွာ နှောင့်နှေးစေကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။ အစိမ်း အကျပ်အတည်း၏ အလားအလာရှိသော အကျိုးဆက်များကို မီးမောင်းထိုးပြထားပြီး ၎င်းသည် 'ဟွန်ဒီ' ကဲ့သို့သော တရားမဝင် ငွေလွှဲပြောင်းမှုများ တိုးလာနိုင်သည်ဟု သတိပေးထားပါသည်။

         နှစ်နိုင်ငံ နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုတွင် ကြုံတွေ့နေရသည့် အခက်အခဲများကို နမူနာအဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံမှ ငါးတင်သွင်းမှု ကျဆင်းလာကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် သံရုံးက ကိုးကားဖော်ပြခဲ့သည်။ သံရုံး၏ အစီရင်ခံစာအရ ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် မြန်မာနိုင်ငံမှ  ငါးတန်ချိန် ၁၀၀၀ ကျော် တင်ပို့ခဲ့ပြီး ဝင်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၅ သန်း ရရှိခဲ့သည်။မတ်လတွင် တန်ချိန် ၃၀၀ ဝန်းကျင်မျှသာ ရှိတော့သည်အထိ ကျဆင်းသွားသည်။ အစီရင်ခံစာများတွင် ‌၎င်းကိစ္စရပ်ကို ဖြေရှင်းရန် ရည်ရွယ်သည့် အကြံပြုချက်များကို ဖော်ပြထားသည်။ 

        မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကုန်သွယ်ရေးတွင် အသုံးပြုသည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှ Teknaf ဆိပ်ကမ်းကို အဆင့်မြှင့်တင်ခြင်းနှင့် ကုန်သွယ်မှု လွယ်ကူချောမွေ့စေရန် နှစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ဘဏ်များအကြား သဘောတူညီမှုများ စီစဉ်ပေးခြင်းတို့ကို အကြံပြုထားသည်။ မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးအတွက် ငွေကြေးလွှဲပြောင်းမှု ကိုင်တွယ်ပေးသည့် အစိုးရပိုင် Sonali Bank တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ လျော့နည်း‌ေနသည်။ ထို့ကြောင့် Sonali Bank သည် မတ်လ နောက်ဆုံးပတ်မှ စတင်၍ ‌ကန်‌ေဒါ်လာ ထုတ်ပေးခြင်းကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။

          အလားတူပင် Agrani Bank သည် ဆော့ဖ်ဝဲပြဿနာကြောင့်ဟုဆိုကာ ကန်ဒေါ်လာ ထုတ်ပေးခြင်းများကို ကန့်သတ်ထားသည်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် မြန်မာကြား နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အထူးသဖြင့် Teknaf နှင့် စစ်တွေ နယ်စပ်ဂိတ်များမှတစ်ဆင့် ဆောင်ရွက်သည့် ကုန်သွယ်ရေးအတွက်  Bangladesh Bank မှ Foreign Demand Drafts (FDDs) စည်းမျဉ်းများ ထုတ်ပြန်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်‌ေနသည်။

          FDD များကို Sonali Bank ၏ Teknaf ဘဏ်ခွဲမှသာ ထုတ်ပေးရန် စည်းကမ်းသတ်မှတ် ထားသည်။ သို့ဖြစ်ရာ ၎င်းဘဏ်ခွဲသည် မနိုင်ဝန်ကို ထမ်းနေရသည်။ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ အဆင့်နှင့် မမျှမတ ဖြစ်နေစေသည်။ အဆိုပါပြဿနာကို ပိုမိုဆိုးရွားစေသည်မှာ  ဘဏ်ခွဲအာဏာပိုင်များက FDD များထုတ်ပေးခြင်းအတွက် ထပ်လောင်းအခကြေးငွေများကောက်ခံသည်ဟု စွပ်စွဲထားသည့် အဂတိလိုက်စားမှု စွပ်စွဲချက်များကို သတင်းရင်းမြစ်များက အတည်ပြုခဲ့သည်။ ၎င်းအလေ့အကျင့်သည် Sonali Bank ၏ Teknaf ဘဏ်ခွဲကို ထိခိုက်စေရုံသာမက အဂတိလိုက်စားမှု ဖြစ်ပွားစေအောင် ပတ်ဝန်းကျင်ကိုလည်း မြှင့်တင်ပေးသည်ဟု အစီရင်ခံစာတွင် သုံးသပ်တင်ပြထားသည်။ 
          Teknaf နယ်စပ်မှတစ်ဆင့် စီးဆင်းသည့် ကုန်စည်များကို နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်ရေးအနေဖြင့် ဆောင်ရွက်ရန် အကြံပြုထားသည်။ အရောင်းအ၀ယ်များအတွက်  စည်းမျဉ်းများကို နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်ရေးနှင့်အညီ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေရမည်။ နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ဆောင်နိုင်စေရန် Teknaf ဆိပ်ကမ်းကို နိုင်ငံတကာဆိပ်ကမ်းအဖြစ် သတ်မှတ်ပေးရမည်။ နှစ်နိုင်ငံလုံးမှ ပုဂ္ဂလိက သို့မဟုတ် အစိုးရပိုင်ဘဏ်များအကြား အပြန်အလှန် နားလည်မှုစာချွန်လွှာ (MoU) လက်မှတ်ရေးထိုးခြင်း ပြုရန် အစီရင်ခံစာတွင် အဆိုပြုထားသည်။ 

          စစ်တွေဆိပ်ကမ်းမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှုကို ဆောင်ရွက်ရာတွင် မြန်မာများအဖို့ အတားအဆီးများ မရှိပါဟု အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။ Teknaf မှတစ်ဆင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုကိုနိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုအဖြစ်  ခံယူကျင့်သုံးခြင်းသည် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုကို မြှင့်တင်ရုံသာမက နယ်စပ်နှစ်ဖက်စလုံးရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအတွက် ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်ရာတွင်လည်း လွယ်ကူချောမွေ့စေမည်ဖြစ်သည်။ နောက်ဆက်တွဲရလဒ်အနေဖြင့် သွင်းကုန်  ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံရှိ Sonali Bank ၏ မည်သည့်ဘဏ်ခွဲမှမဆို Foreign Demand Drafts များကို ရယူနိုင်မည် ဖြစ်သည်။

          ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့အကြား ကုန်သွယ်မှုတွင် ဝါး၊ ဂျင်း၊ မြေပဲ၊ ရေငန်ပုဇွန်၊ ငါး၊ စောင်၊ သကြားလုံး၊ ဇီးသီးယို၊ ဖိနပ်၊ အေးခဲအစားအစာများ၊ ဇီးသီးခြောက်၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ဆန်၊ မတ်ပဲ၊ ဓာတုဗေဒပစ္စည်းများ၊ သားရေ၊ ဂုန်လျှော်ပစ္စည်းများ၊ ဆေးလိပ်၊  ပလတ်စတစ်၊ သစ်သား၊ ချည်ထည်နှင့် အဖျော်ယမကာများ ပါဝင်သည်။ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ သွင်းကုန်စုစုပေါင်းမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၉၀ ဒသမ ၉၁ သန်းရှိပြီး ပို့ကုန်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၅ ဒသမ ၁၁ သန်း ရှိသည်။

Source: https://www.industrialdirectory.com.mm